Mijn zus ging in het dorp van onze ouders wonen, toen m’n moeder wat meer hulp nodig had. Ze streek neer in een doorzonwoning, verfde een muur eerst rood en later blauw en maakte het gezellig met spulletjes die ze overal vandaan haalde. Liefst oude spulletjes die ze kreeg of waar lange herinneringen aan zitten, zoals dat houtsnijwerkje uit Zwitserland. En die vergeelde cactusprent die vele jaren op een zonnig plekje had gehangen. Als zij ergens wat in zag, dan hing het een tijdje in haar huis en het was altijd leuk om bij haar te komen en te zien wat ze nu weer had veranderd.

Ik vond het ook leuk om bij haar op bezoek te komen als ik even in het dorp wilde of moest zijn. Ik liet daar vorige maand een ooglidcorrectie uitvoeren en toen de hechtingen eruit moesten ging ik naar m’n zus. Ik had haar iets eerder mijn rabarber gegeven en daar had ze Rhubarb pie van gemaakt en een stukje voor mij bewaard. Ze maakt overal wat van. De koffie werd snel ingeschonken toen ik kwam. De pleisters waren er nèt af, ze keek me even aan, “ik zie weinig verschil” zei ze, en daar kon ik het dan mee doen. Zussen kunnen soms nogal rechtstreeks zijn, nietwaar? Gelukkig vòelde ik wel verschil, en ik maakte m’n eerste foto sinds m’n operatietje. Van haar crazy-patchwork-kleedje waar ik altijd zoveel bewondering voor had. M’n zus heeft lange tijd aan het andere eind van de wereld gewoond en leerde daar om van restjes altijd weer wat te maken. Niks gaat verloren.

Toen de koffie op was, keek ze nog eens beter naar de ogen van haar zusje. “Ik zou er toch even wat Aloë Vera opdoen, zei ze. Ze sneed een stengel af en ik kreeg ook een stekje mee. Altijd zorgzaam, m’n zus. Ze deed voor hoe het moest: de gelei van het snijvlak kun je zò ergens op smeren. Een afgesneden stengel kan meerdere keren gebruikt worden.

Vorige maand zegde ze de huur van de doorzonwoning op want ze had besloten: “Nu mama er niet meer is hoeven wij ook niet meer daar te blijven wonen.” Morgen gaat ze verhuizen. Vandaag ga ik nog even naar haar toe. Ik moet nog een keer voor controle van m’n ogen, want ondanks de goede zorgen heb ik er nog wel steeds last van. En dan voor het laatst bij m’n zus op bezoek. Er staan nu overal verhuisdozen in de doorzonwoning en het crazy-kleedje is ingepakt.

Borduren is het maken van versieringen met naald en draad op textiel, leer of andere ondergrond. Deze kunst is wereldwijd toegepast sinds mensen stoffen en weefsels gebruikten, naar schatting vanaf 3000 BC.
In Engeland is de techniek en het ambacht eeuwenlang toegepast en diep verweven in de cultuur. Er zijn schitterende creaties gemaakt, die belangrijk waren en zijn in de beleving van religie, kroon en het maatschappelijk leven. En er zijn miljoenen huizen gedecoreerd met mooi borduurwerk. Elke tijd gaf haar eigen invulling maar wel altijd gebaseerd op de aloude en schitterende tradities.

Er zijn vele boeken gepubliceerd over de basistechnieken, de toepassingen, de vernieuwingen en de exploraties van wat er allemaal kan en wat er allemaal mooi is. En van die vele plaats ik er vandaag acht in m’n shop. De oudste is uit 1964 en heeft als ondertitel A Fresh Approach. En dan is er nog één uit 1966 en dat is leuk, om die oude boeken te zien en de toepassingen die toen werden gepresenteerd.
De andere boeken zijn van later tijd. Elk boek heeft een eigen invalshoek, zoals Landscape in Embroidery, Design in Embroidery, Embroidery on Patterned Fabric. Het leuke kleine boekje van Nora Jones, met de mooi geborduurde vogels en bloemen op de voorkant is ook in het Nederlands verschenen en dat geeft aan wat een leuk boekje het is, want de leukste boekjes worden vertaald.
Al deze boeken hebben met elkaar gemeenschappelijk dat ze allemaal “Embroidery” in de titel hebben.

En nòg iets wat voor al deze boeken geldt: ze kosten bij mij slechts € 5,00!
Er zitten prachtige boeken bij, met veel mooie en inspirerende foto’s. Een leuke aanbieding!

Borduren op een voorbedrukte ondergrond kan veel toevoegen aan het eindresultaat. De foto hierboven is van een bekend werkstuk, uitgegeven door Handwerken zonder Grenzen. Abonnees kregen in die tijd een bijbehorend materiaalpakket, maar niet iedereen had dan ook zin om dat te gebruiken. Zodoende zijn sommige van die beschilderde lappen nu gaan zwerven en kom ik ze af en toe tegen. Ik plaats nu een paar exemplaren van dat lucht-en-gras-linnen in m’n shop. Je kunt ze natuurlijk ook gebruiken voor iets heel anders, en dan ontdekken dat het leuk is om eens iets te maken waarbij die kleuren voor een goede ondergrond zorgen.
Ook het bijna-klare borduurwerk plaats ik in m’n shop. Dat is vast leuk voor iemand die vroeger (als abonnee van HzG) gedacht heeft dat ze dat ‘nog wel eens’ zou willen maken. Nu een geschikte kans, waarbij je alleen nog maar wat ramen hoeft in te vullen.
Eerder blogde ik over deze Embroidery-magic mogelijkheid en een exemplaar van het boek Embroidery on patterned fabric, wat ik toen liet zien heb ik nu ook weer in m’n shop.
En voor vandaag vond ik het leuk om deze borduurmogelijkheid nog eens te showen. Stel je voor dat borduursters voortaan eerst even bij de schilder langsgaan voor een paar strepen….. Kan best toch?

38 nieuwe truien, 40 wintertruien, 40 voorjaarstruien, 40 superpatronen, 41 leuke truien, 43 herfsttruien, 43 mode truien…. Het schommelt allemaal zo rond de veertig. Sandra was er in de tachtiger jaren consequent in om de truien op ongeveer dezelfde manier aan te kondigen. En het valt ook op dat de vrouwen allemaal vanaf dezelfde hoek vanaf de cover naar de koper kijken: “Kijk mij, ik ben leuk, en jij bent straks ook leuk! Alleen nog even breien.”

Ik zoek wat beschrijvingen van oude nummers erbij, want ik krijg er plezier in:
40 modetruien, 42 supertruien, 42 voorjaarstruien, 43 zomertruien.… Zo adverteerde die gele balk in een vorige serie Sandra’s die ik in m’n shop had. Ik had destijds geaarzeld of ik deze oude  brei-tijdschriften in m’n shop wilde, maar tot m’n verrassing waren er toch weer wat mensen op zoek naar precies dat ene tijdschrift waar ze nou net die éne trui nog een keer uit willen breien. En zo komen deze tijdschriften vast ook weer terecht bij truien-liefhebbers die een vroeger nummer zoeken.

Erica de Ruiter verkende vele mogelijkheden op het gebied van weven en publiceerde daar over. Haar studies zijn geliefd onder Nederlandse wevers, maar ook in het buitenland.
Tejido betekent weven in het Spaans.
Tejido Huave is een semi-pickup techniek van Mexicaanse origine. Op een grondweefsel van linnenbinding wordt op de plaats van het figuur een patroondraad ingeweven, terwijl deze draad in de ondergrond met de linnenbinding meeloopt. De Mexicaanse techniek werd oorspronkelijk geweven op twee schachten. Erica de Ruiter ontwikkelde en beschreef interessante variaties door middel van diverse rijgingen en weestructuren op basis van drie of vier schachten.
Drie boeken die in eigen beheer werden uitgegeven plaats ik in m’n shop, voor gevorderde wevers.
De studie Weefsels op 3 schachten is later opnieuw uitgegeven, in boekvorm.
Het boekje Linnenkring past er een beetje bij, het is een jubileum-boekje van een linnenkring waarbij de leden wat vertellen over een weefsel wat ze maakten, met een mooie foto erbij. Voor beginnende wevers is zo’n boekje leuk om te zien wat er allemaal mogelijk is.

Boer en boerin bij de haard in een Drents binnenhuis. Met de voeten op de stoof, de ketel voor de haard en de kaas op de eikenhouten tafel. Zo zag het er tot in de jaren dertig uit. Dit borduurwerk is vroeger veel geborduurd. Het patroon vond ik terug in het tijdschrift Borduren voor thuis. Thuis is waar de boer en boerin het goed hebben na een dag hard werken. Een pijpje roken en een kopje drinken. Het zal vroeger vast ook niet altijd zo makkelijk zijn geweest, maar even zo’n blik in dit Drentse interieur geeft toch een positief gevoel.
Het borduurwerk is voor m’n shop.

Uitgegeven in de seventies: deze mooie dikke oude handwerktijdschriften. De tijd dat redakties van handwerkbladen hun best deden om voor die tijd prachtige tijdschriften uit te geven. Oude technieken werden opnieuw aangeboden in eigentijdse toepassingen en de voorbeelden werden mooi gefotografeerd en gepresenteerd.
Deze drie waren echte ‘bewaartijdschriften’ maar het is opvallend dat er toch maar weinig in het tweedehands-circuit terecht zijn gekomen. Zouden de mensen die ze destijds kochten ze nog stééds bewaren? Want ik kom ze nog maar weinig tegen. Maar deze drie zijn er, en ze staan boordevol mooie handwerkvoorbeelden voor nieuwe handwerksters, en herinneringen voor oudere handwerksters.
Alles in kruissteek (uit 1976)legt het accent op borduurpatronen.
101 Handwerken liet in 1972 zien welke leuke dingen je kunt maken met borduren, haken, kleden knopen, patchwork, batik applicatie, perzisch ajour en macramé.
En Borduren voor thuis (uit 1979) is een ‘best of’: hoogtepunten uit het maandblad voor Handwerken.

Vorige week bestelde iemand het Maandblad Ariadne Handwerken van april 1970. Ze schreef erbij dat ze vroeger begonnen was om het boeketje van de voorkant te borduren, maar het was nooit afgekomen. Nu had ze zin om het af te maken maar het patroon was kwijt. Dus bestelde ze bij mij een nieuw exemplaar. Zo’n uitleg vind ik dan leuk om te lezen, en met plezier stuurde ik het tijdschrift naar haar op.

Een paar dagen later was ik op zaterdag op een rommelmarkt. En daar vond ik het schilderijtje met het geborduurde boeketje! Gelijk gekocht. Leuk om tijdschrift en schilderijtje naast elkaar te zien. Ook bij dit borduurwerkje valt me weer op dat het vroeger niet gebruikelijk was om een stukje wit (zuurvrij) papier achter een borduurwerkje te leggen. Dat zou hebben voorkomen dat het witte handwerklinnen een beetje doorschijnt en het wat groezelig maakt. Het borduurwerkje is nu een geschikt handwerkje om los te maken uit de lijst en opnieuw in te lijsten, of om er wat anders mee te doen.

Maar nu ik deze twee zo naast elkaar zie, valt het ook wel weer mee met die achtergrondkleur. Op het voorbeeld is het nog veel ‘bruiner’. En dat voegt ook wel wat toe aan de charme van dit schattige boeketje.

Ik wens de patroon-besteller van vorige week veel plezier met het afmaken van haar èigen boeketje, want dat is nog het allerleukst, om zelf iets af te maken.
En voor wie het niet wil borduren, maar wèl wil hebben plaats ik dit geborduurde schilderijtje in m’n shop.

Vijf vrouwen, een man, een kind en een baby: allemaal kijken ze de lezer aan vanaf dezelfde hoek nèt iets van het midden van het tijdschrift. Burda had Breimode voor het hele gezin. In de jaren tachtig werd er volop gebreid en verschenen er talloze tijdschriften met Fantastische modellen. Sommige tijdschriften met truien Gebreid voor hem, andere specifiek voor ‘Volslanken‘. Je kon breien voor Kleuters of voor Onze baby. Voor de Noorse patronen & jacquards verscheen een apart nummer en er was ook een special met de aktuele truien en vesten in Herfststeken. Volop breiplezier!

Deze tijdschriften zijn allemaal goed bewaard gebleven en gaan een nieuwe ronde in! O ja, ronde…. dat wil ik nog vermelden: tegenwoordig wordt er veel op de rondbreinaald gebreid en sommige oudere breisters hebben helemaal geen zin om daar naar over te schakelen. Zij zijn juist op zoek naar die goede oude tijdschriften, met brei-aanwijzingen op de manier waar we toen aan gewend waren. Dus ik ben blij dat ik deze mooie tijdschriften kan aanbieden.

Achterin mijn tuin groeit een overvloedige bos Helianthus Atrorubens. Lekker vrolijk in het donkere hoekje. Eerder stond deze uitdijende plant op een andere plek in m’n tuin, maar ik verplaatste hem naar achter. Ik wordt er blij van, om vanuit het huis naar de tuin te kijken en achterin die gele vlammen te zien. Maar helaas wordt mijn buurvrouw nìet blij van deze vrolijke bloemen. De bloemen bloeien inmiddels tien centimeter over het paadje waarover zij recht van overpad heeft. Elke keer als ze er langs loopt, knapt ze een paar bloemen af, om mij daarmee te laten weten dat ze er last van heeft. Nou, dan kan ik ze beter zèlf plukken. Hoewel dat weinig zin heeft, want op de vaas doen ze het niet zo goed, terwijl ze in de tuin wekenlang blijven stralen.

Ik plukte dus een paar flowers en legde ze bij een knalgeel kussentje. Lekker vrolijk op een oktober-zondag!
En volgend jaar zal ik de vrolijke plant maar weer verplaatsen naar een plekje waar niemand er ‘last’ van heeft.

De Durable-boekjes van vroeger zijn al een paar jaar populair. Alle kleedjes en kleden, gordijntjes en valletjes, spreien en vloerkleden kunnen weer opnieuw gemaakt worden. Net als vroeger in de zeventiger en tachtiger jaren. De boekjes die afgebeeld staan op de bovenste collage zijn het meest geliefd. Het eerste boekje ‘Sfeer en romantiek‘ is het meest geliefd van allemaal, daar hebben heel veel haaksters (of dochters van haaksters) goede herinneringen aan.

Durable gaf ook boekjes uit met haak- en breipatronen. De voorkanten daarvan zie je op de boenste rij. De patronen hierin zijn wat meer gedateerd.
De boekjes die afgebeeld staan op de onderste rij zijn nieuw in m’n shop. Het eerste boekje van deze rij is het enige in groot formaat.
Het tweede boekje van de laatste rij is een ‘best-of-boekje‘, met de patronen die het meest populair waren.
En het laatste boekje van deze collage is het oudste. Met patronen die inmiddels zo oud zijn dat ze juist opnieuw weer aantrekkelijk zijn!

Twintig Durable-boekjes die nu in m’n shop staan. Een leuk aantal, maar er zullen er vast nog wel meer opduiken want dit zijn ze nog lang niet allemaal.

Het maken van Frivolité (waardoor je op op kant-gelijkende resultaten krijgt) was in de 18e en 19e eeuw een rage, vooral onder de dames van de hogere klasse. Het grote voordeel was dat je alleen een spoeltje en dun garen nodig had waardoor de handwerkjes makkelijk meegenomen konden worden, bijvoorbeeld op theevisite.
Die rage strekte zich uit over heel west-Europa. In Engeland wordt het ‘tatting’ genoemd. Ik heb een paar boekjes over deze edele kunst in het Frans, Duits, Engels en Zweeds. Ook wel in het Nederland, maar die stonden al in m’n shop en deze komen er nu net bij.
Het maken van frivolité is niet moeilijk. Je hoeft alleen maar te weten hoe je een knoopje (knot) of ‘double stitch’ moet maken. En hoe je het patroon moet lezen. Dus wie weet barst de rage nog een keer los.

Ik heb deze zomer een wintervoorraad aangelegd! Niet alleen van hazelnoten (deze raapte ik een paar dagen geleden), maar ook van handwerk boeken en tijdschriften!
De komende tijd ga ik verder met elke dag wat boeken en tijdschriften in m’n shop zetten. Het is niet zo dat ik die met kant-en-klare stapeltjes tegelijk heb ingekocht. Het is echt ‘verzamelen’ geweest. Hier wat vandaan, daar wat vandaan. En ik vind het leuk om die bij elkaar te passen. Zoals een serie kant-boeken, een serie quilt-boeken. Niet alleen hazelnoten, maar volop afwisseling!

Dit geborduurde eekhoorntje hangt al twee jaar bij mij op het prikbord, pal boven de computer. En nu heb ik een goede toepassing om het hier op mijn blog eens te laten zien. Het eekhoorntje was mijn voorbeeld….
En nu moeten en mogen er nog heel wat noten gekraakt worden!

De tachtiger jaren waren één grote breishow (als je Margriet tenminste mag geloven….)
Het valt me op dat ik deze ouwetjes haast nooit tegenkom, maar deze heb ik nu!
Ze komen uit de tijd dat ik zelf net een baby had en als je dan deze plaatjes weer ziet, dan komen de herinneringen snel weer boven: zo liepen we er toen bij.
Er zijn vast ook anderen die hierin truien en vesten zien die ze graag nòg eens willen maken.

Fill the house with Quilting! Daar is het nu in oktober weer tijd voor. Overal waar ik kwam deze week hoorde ik: “Ik heb de kachel maar weer aan gedaan.” Maar er is dus nòg een manier om de kilte te verdrijven: hang een herfst-quiltje op!

Deze Amerikaanse boeken staan vol met ideeën, patronen en tips. Sommige boeken zijn geschreven door deskundigen in de begintijd van de quilt-opleving in de vorige eeuw. Zoals de boeken Patchwork, Quilting & Appliqué en het boek How to create beautiful quilts. Anderen zijn meer van deze eeuw, zoals het boek Wine Country Quilts. Dat laatste bladerde ik zelf even door, want opnieuw plukte ik gister wat druiven die over de schutting groeiden, en hoe tof zou het zijn om een bijpassend quiltje te maken bij je eigen stads-druiven. Maar sommige ideeën zijn gauwer bedacht dan uitgevoerd, dus toch maar het boek voor m’n shop.
Er zijn nog meer mooie boeken, zoals Scrap Bonanza, wat laat zien hoe je de resten zodanig kunt draaien dat het een mooi geheel wordt.
En het boek Warm up to Wool, waar wat naïeve vormen mooi uitkomen op wollen ondergrond.
De boodschap is Quilt it! En Fill the House with Quilting!

Een tas is net als een mens: hij kan zich aanpassen aan de omgeving. Dat ‘ontdekte’ ik vandaag. Ik had een bijzondere dag, want ik ging nog eens naar het dorp waar ik tot vorig jaar zo vaak en zo graag kwam. Eerst met de auto naar m’n zus, die daar nog in het dorp woont. Ik ging een beetje eerder dan we hadden afgesproken. “Mag ik je fiets lenen?” vroeg ik, “dan zie je me straks wel weer.” Ik wilde graag nog een keer door de bekende straten fietsen. Ik had de bestellingen die vandaag op de post moesten meegenomen en vond het leuk om die op de fiets naar het plaatselijke postagentschap te brengen. Precies voor de ingang van de winkel kwam ik de oude buurvrouw tegen. Ze was verrast om mij daar te zien en zei gelijk: “Ik heb nèt vanmorgen aan je gedacht!” Ik zei: “Zal ik bij u een kopje koffie komen drinken? Dan ben ik over een kwartiertje bij u.” En zo zat ik vanmorgen bij de oude buurvrouw op de bank en keek naar het huis ernaast. Dat huis was tientallen jaren ons ouderlijk huis geweest, en nu niet meer. Het was mooi om zo nog wat te kunnen napraten over die lange periode dat zij en mijn moeder buurvrouwen waren. En ik vond het frappant dat ik precies bij haar koffie kon drinken op een dag dat zij net aan mij denkt. We zijn elkaar nog niet vergeten! Deze oudere mevrouw is vroeger handwerkjuf geweest en natuurlijk maakte ze een opmerking over mijn Thaise Tas, die ik naast me op de bank had gezet.

Daarna ging ik naar m’n zus. Ik mocht helpen met inpakken. Nu onze moeder er niet meer is, vertrekt zij ook uit het dorp. En dan zijn er ook altijd dingen waar je wat weemoedig van wordt, omdat ze bijna voorbij zijn. Zoals hazelnoten rapen, pal voor het huis van m’n zus. Ze lagen er nu weer volop, dus ik heb eerst een kwartiertje geraapt, voordat ik naar binnen ging. In het herfstzonnetje na een felle regenbui leken de kleuren van de tas nu intenser. De tas past zich aan de omgeving aan. En wij moeten ons ook altijd aanpassen, aan veranderende omstandigheden. Het was mooi om vandaag nog weer even terug te zijn in het oude dorp. Om de oude buurvrouw te horen zeggen: “Tja kind, zo gaat dat nou eenmaal.” Maar het zal toch gek zijn als mijn zus daar ook niet meer woont.

Weet je wat? Dan zoek ik wel een ander hazelnoten-plekje!

Weven is nooit helemaal weggeweest, maar lange tijd was het wat ‘onzichtbaar’. Toch zijn er altijd enthousiaste mensen blijven weven en zij maakten de mooiste dingen. Vanaf 1982 verscheen het Scandinavische tijdschrift “Väv” en dit werd gelijk vanaf het eerste nummer in het Nederlands vertaald. De Nederlandse vertaling werd op een losse bijlage bijgevoegd en zo konden ook in ons land weefsters een abonnement hierop nemen. Een tijdje geleden had ik een stapeltje van deze tijdschriften in m’n shop en die werden vrij snel besteld. Al langer was ik op zoek naar een nieuwe stapel en die heb ik nu gevonden. Ik plaats deze oude tijdschriften in m’n shop. De eerste foto in de collage is het eerste nummer wat in 1982 verscheen.

De voorkanten van deze oude Väv-tijdschriften laten zien hoe weefwerk vaak veel toevoegt. Ik probeerde het na te bootsen met een handgeweven kleedje op de bovenste foto: voor een mooie opstelling (een leuk hoekje in de kamer) heb je soms maar weinig nodig als je een geweven kleedje neerlegt. Een geweven kleedje voegt levendigheid toe. De warme kleurstellingen en de patronen en structuren maken weefwerk mooi om te zien.
Deze oude tijdschriften geven volop inspiratie.

Vandaag begon ik met ‘fase 3’ van het reconstructieve tandheelkundige traject. Een gebit kan slechts goed als geheel functioneren als alle afzonderlijke delen goed op elkaar zijn afgestemd. Dan is een gebit een wonder van samenwerking. ‘Fase 1′ was het voortraject waarbij allerlei oude problemen in m’n gebit werden aangepakt en hersteld. ‘Fase 2’ was de periode van twee-en-een-half jaar waarin ik een beugel droeg, zodat de elementen weer in de juiste stand werden gecorrigeerd. En nu is ‘Fase 3’ begonnen en dat is de opbouwfase. Eerst had ik een bespreking over het komende traject, en opnieuw werden daarbij de woorden ‘krachtenspel in de mond’ gebruikt. Een paar jaar geleden, toen ik met dit traject begon, werd deze term ook gebruikt en ik weet nog dat me dat enorm aansprak. Het ‘krachtenspel in de mond’ heeft invloed op de héle mens en aangezien ik nogal gevoelig ben kwamen de ‘ontregelingen’ bij mij ook extra hard aan. Ik voel me bevoorrecht dat ik nu gebruik mag maken van zoveel kennis en kundigheid en dat er zòveel mogelijk is op tandheelkundig gebied om problemen echt grondig aan te pakken. Sinds ‘fase 1′ heb ik nooit meer kiespijn gehad en dat is óók geweldig! En m’n gebit wordt er ook nog eens mooier door.

Na de bespreking werd er gewerkt. Het was weer een hele ‘lig’. Maar daarna ga ik altijd even ontspannen langs de Waal. Mijn geliefde plekje. Roze kussentje mee. Na ‘fase 2′ heb ik even rust genomen (want toen waren eerst m’n ogen aan de beurt), maar nu is dus het tandheelkundige traject weer verder gegaan en weet ik dat ik ook nog weer vaker bij dit fijne plekje ga komen. Het klinkt misschien gek (want het is ook telkens een hele belasting), maar ik heb er óók weer zin in!

Even wat luchtigs: licht gehaakte oorbellen.
Ik borduurde de omtrek van een nieuw borduurwerkje, en gebruikte die eerst als omlijsting voor wat luchtige en zware sieraden voordat ik verder borduurde.
Dat borduren deed ik afgelopen zomer, toen ik me luchtig voelde over een verwijderde beugel.
Na een tandarts-pauze ga ik vanmorgen weer eens naar de tandarts. Het voelt wel wat zwaar, om daar weer naar toe te gaan, maar ik ben ook benieuwd wat hij te zeggen heeft. De beugel is wel weg, maar er komt nog een heel vervolgtraject.