Boeken over Nederlandse visserstruien

“De Hollanders hadden al sinds de late Middeleeuwen contact met de Engelsen, Schotten en vooral de bewoners van de Shetland-eilanden. Enerzijds waren deze contacten van vijandige aard, omdat men hun visgronden gebruikte, anderzijds toch ook vriendschappelijk en zodanig dat men elkaars kleding beïnvloedde. De Shetlanders droegen toen reeds truien als bovenkleding. De Nederlanders namen dit gebruik echter niet over, zij droegen ze slechts als borstrok.

Tijdens de Franse overheersing in het begin van de 19e eeuw kwam de zeevaart en daardoor ook de visserij bijna geheel tot stilstand. Rond 1860 leefde de visserij weer op en kwam men opnieuw contact met de Shetlanders. In deze periode ligt ook het begin van de handgebreide trui als bovenkleding in Nederland.”

Zo begint de kleine brochure bij de tentoonstelling die in 1983 werd gehouden naar aanleiding van het boek over Nederlandse visserstruien van Henriëtte van der Klift. Deze schrijfster had een aantal jaren grondig onderzoek gedaan naar de tradities van de gebreide visserstruien. Het was haar verdienste om de oude patronen te achterhalen. In onze tijd zijn de gebreide visserstruien weer helemaal populair geworden, en daarmee ook de vraag naar deze oude boeken. Deze week ging één van deze boeken op de post, de hardcover-versie. Een softcover-uitvoering heb ik nog in m’n shop staan.

In dit boek vond ik ook een knipsel over de visserstruien, een breischema en een brochure van de tentoonstelling die destijds werd gehouden. Dat is leuk om eens allemaal op één foto te laten zien en er wat bij te vertellen. Ik kom wel vaker knipsels tegen in de tweedehands-boeken. Die laat ik er meestal inzitten en degene die het boek koopt heeft dan iets extra’s. Soms denk ik wel eens: zou daar eigenlijk een archief van bestaan? Van al die interessante knipsels?

De brochures van tentoonstellingen vind ik wèl interessant genoeg om in m’n shop te plaatsen. Dan denk ik: daar is vàst iemand wel weer een keer naar op zoek. Iemand die onderzoek doet naar oude handwerken of technieken of tentoonstellingen. Iemand die een zo compleet mogelijk beeld wil vormen van wat er in het verleden al gedaan is om deze technieken onder de aandacht te brengen. Dus ook deze brochure plaats ik nu in m’n shop. Weliswaar staat er hetzelfde in als in het boek, maar tòch voegt het wat toe.

Voor wie het interessant vind, nog een (bewerkte) alinea:
De symboliek in de motieven van de visserstruien is merendeels ontleend aan de visserij, zoals kabels, golven, visgraten, vlaggen en haken.
Maar ook de religieuze geaardheid van de vissers komt tot uitdrukking in de motieven van de truien. Het leven was vol gevaren en ontberingen en veel dingen onvoorspelbaar. Vooral het weer was onberekenbaar, met plotseling opstekende stormen, wekenlange windstilte en opdoemende mist. Zo is het motief van het ‘Godsoog’ te verklaren. Ook bij veel oudere culturen zoals van de Inca’s en de Kopten was dit al een bekend motief. Met dat oog wordt het oog bedoeld dat alles ziet en dat ons oog niet kan zien, en dat alles waarneemt wat wij niet kunnen waarnemen.