Boeken van Vlas tot Linnen

De bewerking van vlas tot linnen is bekend vanaf het begin van de mensheid. In het begin van de Bijbel lezen we al dat er klederen worden gemaakt van getweernd fijn linnen. En drieduizend jaar voor onze jaartelling geven de oude Egyptenaren linnen mee als grafgeschenken voor de Farao’s. Archeologen zijn te weten gekomen dat zij linnen maakten van een fijnheid, die onze moderne ontwikkeling en techniek heel lang niet kon bereiken. Ook in Europa zijn er vondsten gedaan die erop wijzen dat men al in de ijzer- en bronstijd vlas kende.

Van de sterke vezels van vlas werden tal van levensnoodzakelijke produkten gemaakt, zoals touwen en werktuigen om te kunnen vissen en jagen. Uit het vlaszaad werd ook olie gewonnen met vele toepassingen, maar het meest bekend is vlas nu vanwege de verwerking tot linnen.

De geschiedenis van linnen kleding is interessant. Gisteravond las ik het boek ‘Vlaslinnen, van wieg tot graf.” Een boek wat ik in Den Haag bij een antiquair kon kopen en wat ik fijn vind om in mijn shop te plaatsen. Samen met een paar andere boeken over de verwerking van vlas tot linnen. Het eerste boek, van Lijnzaad tot Vlaslint, is een grondige studie over de verdwenen industrie die in Zuid Holland vroeger een belangrijke rol heeft gespeeld. De twee kleinere brochures zijn uitgegeven naar aanleiding van twee tentoonstellingen in Leens. Opvallend is hoe gedegen deze boekjes zijn: grondige studies naar de rijke historie die het linnen ook in het noorden van het land heeft gespeeld.

Het nieuwere boek is geschreven vanuit Vlaams perspectief, want in Vlaanderen heeft de vlasindustrie vele eeuwen gebloeid. De zandige bodem en het klimaat waren daartoe geschikt. Het boek Klässbols Linnenväveri is eigenlijk een catalogus, met heel mooie foto’s van gedekte tafels. Ook in Zweden was er een rijke cultuur om het vlas te verwerken tot een hoogstaand cultuurprodukt, want zonder damasten tafellakens kus je zo’n tafel niet zo mooi aankleden. De foto op de achterkant van het boek toont het mooie blauwe vlasbloemetje.

Meerdere keren was ik in een museum waar de mogelijkheid was om een film te bekijken over het unieke procedé om de vlasstengels eerst te laten rotten en daarna te bewerken. Die filmpjes zullen ook wel op internet te zien zijn en het is zéker de moeite waard om daar eens kennis van te nemen. Het lijkt zo gewoon: een linnen tafellaken op tafel leggen, maar als je weet welk proces eraan vooraf gegaan om een tafellaken zo mooi te krijgen, dan kun je er nog meer van genieten. Ook als je op andere wijze gebruik maakt van linnen (bijvoorbeeld door erop te borduren) is het interessant om er eens wat meer van te weten, hoe dat mooie linnen nou eigenlijk is gemaakt.

De onderste foto maakte ik eerder eens in zo’n museum, waar uitleg werd gegeven over de linnen rollen die vroeger op de boerderijen werden geweven, en die zo belangrijk waren voor het gebruiks-linnengoed.