Borduurwerkje brooddoek

In West-Friesland zijn in diverse negentiende-eeuwse linnenuitzetten eenvoudige vierkante linnen of katoenen doeken aangetroffen die gebruikt werden als brooddoeken. Het motief was altijd in het midden en/of in de hoeken geborduurd en de lap was afgewerkt met een smal zoompje. Ze doen sterk denken aan de zeventiende eeuwse knottedoeken, maar die hebben een andere randafwerking en zijn voorzien van een tekst. En die werden vooral in Friesland gebruikt, als onderdeel van een verlovingsritueel, terwijl deze brooddoeken vooral in Wèst-Friesland werden gevonden (dat is aan de andere kant van de vroegere Zuiderzee, in Noord-Holland).

Lange tijd wisten zelfs musea niet waartoe de doeken dienden, maar dankzij het speurwerk van een verzamelaar werd het bekend dat het dus brooddoeken waren. Aan de hand van de dateringen op de gevonden doeken kwam de onderzoeker weer een stapje verder. En zo kon de volgende informatie aan de brooddoeken worden gekoppeld: Aan het eind van de 19e eeuw was er in West-Friesland een verschil tussen theevisite en theegasten. Iemand die uitgenodigd werd op de theevisite, kwam rond half drie en ging voor half zes weer naar huis. Iemand die uitgenodigd werd als theegast, kwam ook rond half drie, maar bleef na half zes om de broodmaaltijd te nuttigen. De brooddoek werd volgens de nu bekende gegevens alleen gebruikt voor de theegasten.

In het tijdschrift Handwerken zonder Grenzen 2000-5 schreef Henriette Beukers een interessant artikel hierover (mijn informatie is ontleend aan dit artikel). Ik heb vroeger in West-Friesland gewoond en toen ik hier in Gelderland aan de gang ging met al die oude handwerkboeken en tijdschriften kwam ik dit tijdschrift vaak onder ogen. De foto op de voorkant intrigeerde me en ik nam me voor om het motief nog eens te borduren. In het genoemde nummer staan nog meer patronen van de vroegere brooddoeken, maar ik koos het patroontje van de voorkant.

M’n motiefje is nu af en speciaal voor de foto kocht ik twee broodjes, die ik nu ga opeten, met een kopje thee erbij. Het was precies half drie toen ik de foto maakte en ik ben dus bij mezelf op theevisite. Of ben ik toch een theegast? In ieder geval eet ik mijn broodje met een voldaan gevoel en een leuke herinnering aan West-Friesland.

1 gedachte over “Borduurwerkje brooddoek”

  1. Het motief is mooi geworden, Margriet! Je had me al eerder over de traditie van de brooddoeken verteld, omdat ik ook in West-Friesland woon.
    Ik kom oorspronkelijk uit Kampen en ook daar kende men de broodvisite, Je kwam voor de thee en bleef ook voor de broodmaaltijd. Daar werd overigens ook wel koffie bij gedronken, geschonken uit de porseleinen koffiekan. Ik heb vaak geholpen met serveren als de broers en zusters van mijn oma en opa op visite kwamen. Maar mijn oma gebruikte geen brooddoek. Die traditie bestond niet in Kampen.
    Ik ben benieuwd wat voor stof je hebt gebruikt om te borduren en hoe fijn die stof is.
    Lieve groet.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer lezen? Wellicht is dit interessant...

Scroll naar boven
Archief van de blogjes
Blogjes per week

De laatste 15 weken worden weergegeven

Blogjes per maand

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

Bedankt voor het bericht

Het bericht is succesvol verstuurd.

Bedankt hiervoor.