Dorus Rijkers

In een eerder blogje over de tapisserie-schilderijen met afbeelding zeeman-met-pijp benadrukte ik de verschillen die verkregen worden door het gebruik van net iets andere kleuren. Het rechter-schilderij maakte ik al eerder los uit de lijst om op te sturen, en nu werd ook het linkerschilderij besteld en gaat vandaag op de post. En voordat ik dat doe, wil ik er eerst nog even een stukje over schrijven. Dit borduurwerk wordt meestal zeeman-met-pijp genoemd, maar dat maakt de man zo anoniem. Terwijl het oorspronkelijke schilderij juist is bedoeld om hem uit de anonimiteit te halen, en hem de eer te geven die hem toekomt. Deze man is namelijk een held!

Dorus Rijkers is een van de bekendste redders van schipbreukelingen uit de Nederlandse geschiedenis. Hij leefde van 1847 tot 1928. Hij verwierf roem door een paar barre tochten als schipper op een zelfrichtende roeireddingsboot. Verder is hij ook bekend geworden als de “Heldersche Mensenredder”, dat werd het symbool bij wervingsakties voor Nederlandse reddingsmaatschappijen.

In 1872 heeft Rijkers eens met zijn eigen boot 25 mensen gered van een gestrande Nederlandse boot. En in totaal heeft hij met zijn bemanningen meer dan 500 zeelieden gered, totdat het reddingswerk hem te zwaar werd. Maar het inkomen van ‘gepensioneerde’ redders was in het begin van de twintigste eeuw niet best geregeld, en daarom had hij tot ver na zijn zeventigste jaar allerlei bijbaantjes nodig om te kunnen overleven. Hij moest bijvoorbeeld een gouden eremedaille verkopen om een fiets te kunnen kopen. Van de meer dan 500 geredde drenkelingen en van de rederijen heeft hij nooit een blijk van waardering ontvangen. Hij was daar zelf vrij lakoniek over en vond dat hij weinig te klagen had.

Gelukkig kwam er verandering. In 1923 werd het Helden der Zee-fonds “Dorus Rijkers” opgezet om geld in te zamelen voor oud-redders en hun nabestaanden. En bij diverse wervingscampagnes voor nieuwe redders werd altijd de naam en portret van Dorus Rijkers gebruikt, wat zeker heeft bijgedragen aan zijn grote naamsbekendheid en populariteit als symbool van de Nederlandse redders in het algemeen.
In de jaren twintig werd hij eens uitgeroepen tot de populairste man van Nederland.

In de jaren zestig hing het tapisserie-werk van de man-met-pijp in veel huizen aan de muur. En nu we nog wat verder in de tijd zijn, worden deze oude borduurwerken niet altijd meer gezien als de beeltenis van de vroegere held. Voordat mijn borduurwerk vandaag opgestuurd wordt, wilde ik graag de naam van deze man nog eens onder de aandacht brengen. Niet zomaar een zeeman, maar een zeeheld!