Gehaakte ongermus uit Spakenburg

Gehaakte Spakenburger mutsjes in museum Enkhuizen

* Altijd jammer als er een einde komt aan een mooie tentoonstelling. Nog Pagina uit HzG over Spakenburger mutsjemaar een paar dagen is in Enkhuizen de tentoonstelling “Aan de hand van de maakster” te zien: veel oud handwerk uit plaatsen rond de vroegere Zuiderzee. Ik ging er begin van de zomer al heen en blogde daarover en nam me voor er nog een keer op terug te komen. Want ik maakte ook een foto van een paar Spakenburger mutsjes die daar in een vitrine lagen. En wat leuk: in het laatste nummer van Handwerken zonder Grenzen staat een patroon van zo’n mutsje! Goede aanleiding om nu ook deze foto’s te laten zien.

* Ook: altijd jammer als tradities verdwijnen. Meestal gaat dat langzaam. De volgende informatie is afkomstig van het bordje wat uitleg gaf bij deze mutsjes in het Zuiderzeemuseum. Aan het eind van de negentiende eeuw lieten jonge vrouwen bij de daagse dracht de bovenmuts weg. Daardoor werd de tussenmuts – eigenlijk één van de ondermutsen, ook ongermus genoemd – zichtbaar. In die tijd werd de ongermus nog gebreid. Hij bestond uit een bol en een pas. Het breipatroon bestond uit grote en kleine geometrische figuren. De ongermus groeide in de loop der jaren uit tot een beeldbepalend onderdeel van de Spakenburger dracht.
Vanaf het begin van de vorige eeuw werden de ongermussen niet meer gebreid maar gehaakt. Eerst bestond de muts nog uit een bol en een pas. Later werd de muts opgebouwd uit zes kleine, rozetvormige motieven. Als afwerking kreeg de muts een aantal rijen picotjes (dat is een afwerksteek). In latere jaren kreeg deze rand de uitstraling van een los bandje, waaraan de motiefjes gezet werden.

Halverwege de vorige eeuw werd het aantal rozetten teruggebracht tot vier. Gehaakt Spakenburgs mutsjeMen ging de muts toen ook sterker stijven. Aan het begin van de zestiger jaren kreeg de muts een voor- en achterkant met één groot motief, dat uit diverse kleinere motiefjes was opgebouwd. En de gehaakte ondermutsen worden nog steeds op deze manier gemaakt.

En dat kunnen we dus nu ook zelf doen, met het patroon uit Handwerken zonder Grenzen!
Maar wie daar geen zin in heeft: ik heb ook een  Spakenburger mutsje te koop! En ik vind het leuk om die nu te laten zien!

* Tenslotte: de traditie van een prachtig Nederlands handwerk-tijdschrift moet niet verdwijnen hoor! Ik zei laatst nog tegen iemand die achter de stand van Handwerken zonder Grenzen stond dat ik heel vaak reclame maak voor hun blad. Dus bij deze nog een keer: wil je zo’n mutsje haken? Gewoon even een abonnement nemen. Ze kunnen wel wat nieuwe abonnees gebruiken om te blijven voortbestaan.

* Update: het Spakenburgs museum schreef in een reactie dat andere oude mutsjes bij hen in het museum te koop zijn. In dit blogje had ik nog geen link naar hen geplaatst, maar nu wel!

4 gedachten over “Gehaakte ongermus uit Spakenburg”

    1. Meer mutsjes zijn te koop in Museum Spakenburg.
      In ondermutsen is een grote omloopsnelheid omdat de dames die klederdracht dragen een mutsje willen naar de laatste mode. Oudere mutsen worden weggedaan en verkopen wij in het museum.

      1. Bedankt voor deze reactie. Ik heb nog een extra alinea toegevoegd aan m’n blogje, met een link naar jullie mooie museum, waar de mutsjes dus nog volop te koop zijn.

Laat een antwoord achter aan Adriaantje de Jong Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer lezen? Wellicht is dit interessant...

Scroll naar boven
Archief van de blogjes
Blogjes per week

De laatste 15 weken worden weergegeven

Blogjes per maand

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

Bedankt voor het bericht

Het bericht is succesvol verstuurd.

Bedankt hiervoor.