Handwerkles in het Pauperparadijs

Huisje in museum Frederiksoord
Een Maatschappij van Weldadigheid, dat had het moeten worden, in Frederiksoord. Bijna tweehonderd jaar geleden werd op de arme veengronden in Drenthe een soort gevangenis neergezet met het idealistische idee om de armoede op te lossen. Arme gezinnen konden daar wonen (al dan niet verplicht) en de bedoeling was om ze via onderwijs en arbeid op een hoger plan te brengen. Als je er nog Naaimachine in Frederiksoordnooit van hebt gehoord dat er in Drenthe ‘geschiedenis werd geschreven’ met dit ambitieuze plan, dan gaat dat wellicht binnenkort veranderen. Ik had er tot op vorig jaar ook nog nooit van gehoord, maar precies een jaar geleden gingen we daar een kijkje nemen (na een tv programma hierover te hebben gezien) en waren verbaasd. Deze foto’s zijn toen genomen. Ik vond het interessant en ik blogde erover toen ik later wat schreef over voddendekens die ik daar zag van aan elkaar gestikte resten stof. Ik nam ook nog een paar foto’s van het schooltje, en vond het er eigenlijk net zo uitzien als de schooltjes in de vele andere provinciale musea die we in ons land hebben. Alleen het verhaal erachter, het verhaal van de idealistische initiatiefnemer (die zoveel weerstand moest overwinnen om medewerking te verkrijgen), dat was bijzonder.

Inmiddels denk ik daar wat anders over. Ik heb net het boek gelezen wat een veel weergave arm gezin in Frederiksoorddiepgaander inkijkje geeft in deze kolonie. Dit boek heet Het Pauperparadijs, en werd mij meerdere keren aanbevolen, helemaal los van dat dit boek nu volop in de belangstelling staat. Er wordt deze zomer een toneelspektakel opgevoerd in Frederiksoord en Veenhuizen, dus daar zal wat media-aandacht voor zijn. En er komt nog veel meer aandacht voor dit aparte museum, als het over twee jaar tot Werelderfgoed wordt verklaard. Maar in dit blogje wil ik nog wat schrijven over dat boek. Over hoe ik het zelf heb ervaren om dit te lezen. Dat doe ik bijna nooit op m’n blog, en nu dus wel.

Paupers foto's Frederiksoord

Ik vond het schokkend. Hoe er met die armen werd omgegaan. Ze werden vanuit de grote schoolbanken in Frederiksoordsteden naar Drenthe verscheept en kwamen daar nog meer in de armoede-val dan ze al waren. Ze moesten hun ‘investeringen’ weer terugverdienen en dat ging haast niet. Ze kregen te weinig eten, gezinnen werden van elkaar gescheiden, hadden totaal geen privacy, moesten keihard werken etc. Al gauw ontwikkelde zich hetzelfde probleem als bij zoveel ideële iniatieven: dat de doelgroep er is voor de organisatie, in plaats van andersom. De rijken gedroegen zich onverantwoord en onbarmhartig, en de armen zaten klem en bleven arm.

Die huisjes, zoals hierboven op de foto, zoals in het museum in Frederiksoord: dat ziet er nog wel redelijk schattig uit. Arm weliswaar, maar dat kwam meer voor op het platteland van 200 jaar geleden. Maar ik ben er nu alleen niet meer zeker van dat er in het museum van Frederiksoord wel een volledig beeld wordt gegeven van de begintijd van de Maatschappij der Weldadigheid. Na het lezen van het boek heb ik het idee dat het allemaal nog veel erger was dan wordt weergegeven in het museum. Ik heb bewondering voor de schrijfster van het boek, die zoveel speurwerk heeft verricht om uit te zoeken hoe haar voorouders op deze plek moesten zien te overleven. En ik sluit me aan bij degenen die dit boek aan mij aanbevolen: ik geef de aanbeveling graag door.

In het museum was ook een schooltje, en daar nam ik vorig jaar wat foto’s. rodeschool lapje in vitrineOok hier werden rode-schoollapjes gemaakt, want ik zag er een paar in een vitrine. Dat is dan honderd jaar later dan de begintijd, dus kennelijk was het daar dan toch iets leefbaarder geworden.

En nu wil ik ook weer eens een rode-schoollapje in m’n shop plaatsen. Oud en afgesleten, maar dan past het extra goed bij dit pauperverhaal. Het lapje is niet zo heel mooi meer, dus ook niet zo duur. Ik wilde toch graag even stoom afblazen over dit indrukwekkende/schokkende boek met de titel “Het Pauperparadijs”. Arme paupers…. Het het ABC van het alfabet werd ze zelfs nog onthouden….

Rode-school-merklapje

Bewaren

Bewaren

Bewaren

Bewaren

Bewaren

Bewaren

Bewaren

2 gedachten over “Handwerkles in het Pauperparadijs”

  1. Hallo MArgriet, ik heb dat boek pas ook gelezen.
    Het is idd verbijsterend hoe er toen met mensen omgegaan is.
    Het is knap hoe de schrijfster als nakomeling die familiegeschiedenis zo heeft willen uitzoeken
    en openbaar heeft gemaakt, waardoor wij een beter idee kregen hoe het er in werkelijkheid aan toe ging.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer lezen? Wellicht is dit interessant...

Scroll naar boven
Archief van de blogjes
Blogjes per week

De laatste 15 weken worden weergegeven

Blogjes per maand

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

Bedankt voor het bericht

Het bericht is succesvol verstuurd.

Bedankt hiervoor.