Het textielambacht in de schilderkunst

Kaarden, spinnen en breien zijn al eeuwenlang belangrijke handvaardigheden die veelal thuis werden beoefend. Oude schilderijen zijn een goede bron om te weten hoe dat vroeger toeging. Ik ging op zoek naar een mooi schilderij wat ik kan gebruiken als illustratie voor een blogje over Het textielambacht in de schilderkunst van de 16e tot de 20e eeuw. In een gelijknamig boekje staan een groot aantal schilderijen (afgedrukt in zwart wit) die veel informatie geven over de oude ambachten. De bekende schilders zoals Vincent van Gogh schilderden “De Spinster” en “De Schapenscheerster”. Maar ook minder bekende schilders zoals Ferdinand Nibbrig schilderden “Breistertjes”. Even heb ik de gedachte gehad om te proberen al die schilderijen in het echt op te sporen. Het zou leuk zijn om een fotocollectie aan te leggen van al die schilderijen (en dan natuurlijk in kleur). Waarom dat boekje in zwart-wit is weet ik niet, en er staat ook geen jaartal bij, maar het is interessant om er kennis van te nemen want schilderijen-met-iets-van-textiel staan nu ook weer in de belangstelling.

Voor wie op zoek wil gaan in musea een kleine opsomming uit het boekje (maar je weet natuurlijk nooit of die schilderijen ook werkelijk te zien zijn):
– Alexander Hugo Bakker Korff schilderde “De Naaister” en dit schilderij hangt in het Rijksmuseum in Enschede.
– Job Adriaansz Berckheyde schilderde “De Kantwerkster in de bakkerij” en dit schilderij is in bezit van de Dienst voor ’s Rijks verspreide kunstvoorwerpen in Den Haag.
– Quiringh Gerritszoon Brekenham schilderde twee figuren bij een spoeldraad en haspel, het schilderij is eigendom van het Rijksmuseum in Amsterdam.
– Cornelis Gerritszoon Decker schilderde een Weverswerkplaats, en dat schilderij hoort ook in het Rijksmuseum
– Isaac Israëls schilderde “Het Naaiatelier” en dat heeft het Centraal Museum in Utrecht in bruikleen, althans toen dat boekje verscheen.
– Jan Luyken is meer bekend als dichter en illustrator dan als schilder, maar hij bracht ook interessante handelingen  in beeld: “De Garentwijnder”, “De Kleermaker”, “De Syreeder” (zijdereder), “De Wolbereider” en”De Veruwer”. Deze werken zijn allemaal in het Amsterdams Historisch Museum.
– Jacob Maris schilderde “De dorpelingen”, waarbij een meisje buiten geleund tegen een schutting aan een sok breit (Amsterdam)
– Jean Francois Millet schilderde “De Wolkaardster” en dat schilderij is eigendom van het Stedelijk Museum in Amsterdam.
– Willem van Oldekercken liet zien dat ook mannen werkten met garen, hij schilderde een “Oude man bezig met garen winden”; dit werk is eigendom van het Rijksmuseum Twente.

Nog veel meer schilderijen zijn er gemaakt van hard- en handwerkende mannen en vrouwen, veelal tegen de achtergrond van donkere ruimtes waar het waarschijnlijk ook niet erg warm is geweest. In de inleiding van het boekje staat dat de moderne mens maar weinig stilstaat bij de arbeid die toch mede de grondslag heeft gelegd voor een welvaart zoals we die nu hebben. En eigenlijk zouden we daar af en toe weer eens wèl bij stil moeten staan! Het zou mooi zijn als een gerenommeerd museum  een grote tentoonstelling zou organiseren van al deze schilderijen! Beetje bruiklenen uitwisselen, en dan àl die mooie textiel-ambacht-schilderijen bij elkaar zien! Dat zouden we wel willen!
In het Teylersmuseum in Haarlem (waar ik kort geleden was) zocht ik nog even verder naar textielambacht-schilderijen. Ik vond er nog twee: Een breiende vrouw (rechts boven), en “De Breister” van Hubert van Hove (midden onder). Het was al schemerig toen ik hiernaar op zoek ging en dan krijg je niet de beste foto’s. Maar wat zou het mooi zijn als al voornoemde (en nog meer) schilderijen misschien eens een keer bij elkaar zouden kunnen hangen. En dan foto’s maken voor een nieuwe boekje!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer lezen? Wellicht is dit interessant...

Scroll naar boven
Archief van de blogjes
Blogjes per week

De laatste 15 weken worden weergegeven

Blogjes per maand

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

Bedankt voor het bericht

Het bericht is succesvol verstuurd.

Bedankt hiervoor.