27 januari is Internationale Holocaust Memorial Day. Het is tachtig jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz bevrijd.
Over de hele wereld worden vandaag en gister slachtoffers van de Holocaust en andere genocides herdacht. Het kennisnemen en realiseren wat in Auschwitz-Birkenau en andere kampen heeft plaatsgevonden is nog altijd zeer indrukwekkend en onvoorstelbaar. Tussen 1942 en eind 1944 werden in dit kamp de levens van 1,1 miljoen mensen beëindigd, van met name Joden. Dit gebeurde op weerzinwekkende manieren: gaskamers, kogels, verhanging, uithongering, ziektes en uitputting. De vele vele verhalen van sommige overlevenden zijn verteld, doorgegeven, op schrift gesteld en uitgezonden. Wat te gruwelijk was om te beseffen, is – vaak pas na jaren – benoemd. Met de hoop dat het nooit meer zou gebeuren…..
“Het is bitter om aan het begin van dit herdenkingsjaar te moeten constateren dat antisemitisme nog altijd niet weg is”, zei de Nederlandse premier tijdens zijn toespraak, die wereldwijd werd uitgezonden. “Integendeel. Het lijkt alsmaar aanweziger, zichtbaarder en tastbaarder te worden. Ook hier in de straten van Amsterdam. We moeten die haat bestrijden met alles wat in ons is.” Hij stelde dat het de “pijnlijke realiteit” is dat de aanval van Hamas op Israël van 7 oktober 2023 “en al het geweld en verdriet erna” de haat hebben gevoed. “Het verdeelt mensen wereldwijd, ook bij ons.” Burgemeester Femke Halsema sprak van “nieuwe barsten in de wereld”.
Op anderhalve kilometer van ons huis werd dit weekend een nieuw gebouwd herdenkingscentrum geopend. Daar hoop ik later naar toe te gaan.
Ik ging gister naar een andere plek, eveneens op anderhalve kilometer afstand. Daar was een bijeenkomst, met een menora voorin, waar een bekend spreker een toespraak hield. Na afloop kocht ik zijn boek, wat net verschenen was, en ging het gelijk lezen in het park naast het gebouw. Ik las het in één middag uit. Het boek biedt een uitleg over de geschiedenis van Jakob en Ezau, die een beeld is voor de geschiedenis tussen Israël en de volken die tegen Israël opstaan. Door die geschiedenis beter te begrijpen krijgen we ook meer inzicht in de strijd tegen Israël door de geschiedenis.
Het is de taak van theologen om de formeel afgeschafte, maar nog altijd doorwerkende ‘vervangingstheologie’ te verwijderen uit het denken en redeneren. Het verlangen dat zoiets gruwelijks als de holocaust nooit meer kan gebeuren, moet ingevuld niet alleen door herdenkingen, maar ook het doordenken van verkeerde uitgangspunten en redeneringen, die mede hebben bijgedragen tot de verschrikkingen in het christelijke Europa.
Voor de foto’s legde ik wat geborduurde menora’s, en de kleine koperen menora die ik van mijn vader erfde en die altijd in mijn huis staat, op de boeken die ik in mijn shop heb. Het Mozaiek Handwerkboek naar motieven uit het Heilige Land.
1 gedachte over “Holocaust herdenking”
Ik ben nieuwsgierig geworden naar het boek. dDank.