Korte geschiedenis van het schellekoord

Deze zitkamer in het Openluchtmuseum in Warffum is ingericht naar de stijl van omstreeks 1875.
Begin juni bezocht ik dit museum, wat op dat moment ook onderdeel was van de route bij het Quiltfestival. Er was toen meer dan genoeg te bloggen over de quilts, en enkele andere foto’s die ik toen maakte bleven liggen. Tot nu in oktober, de maand van de geschiedenis. Vanachter een lint keek ik naar deze kamer en zag diverse handwerken in hun ‘natuurlijke habitat’. Zo’n opstelling geeft een goed beeld van hoe die oude handwerken vroeger een rol speelden in het interieur.
Voor het eerst kon ik hier ook een foto maken (wat ik al langer wilde) van een schellekoord, zoals deze vroeger dienst deed. Velen kennen het schellekoord, als een geborduurd lang borduurwerk wat leuk is om aan de muur te hangen, bijvoorbeeld op de smalle ruimte tussen een deuropening en een kast. In dit Hoogeland-museum zag ik nu een schellekoord zoals het vroeger heeft gefunctioneerd. In het boekje van An Roth Schellekoorden in kleur, staat informatie over de geschiedenis van het schellekoord.

Het schel-koord was twee eeuwen terug een gebruiksvoorwerp. De eerste exemplaren bestonden uit een koord dat een bel aan de andere kant van de muur in werking zette, door middel van een mechaniekje. Deze bel was bedoeld om een dienstbode te waarschuwen.
De koorden hangen vanaf het plafond langs de muur naar beneden. Aan het uiteinde bevindt zich een zijden kwast of een koperen ring om aan te trekken. De koorden hingen meestal dicht bij de sofa, soms ook bij de deur of in de hoek bij de schoorsteenmantel. Deze informatie is bekend doordat schilders uit vorige eeuwen binnenhuistaferelen en interieursafbeeldingen maakten, en daarop zijn de koorden ook dikwijls afgebeeld.

Omstreeks 1820, in de biedermeiertijd, worden de interieurs knusser en behaaglijker. Er ontstaat een drang naar versiering en er wordt uitbundig gestoffeerd. Ook het schellekoord gaat meedoen in de versieringsdrang. Het wordt bekleed met stroken, die passen bij de overige aankleding van de kamer.
In deze tijd viert het huiselijk leven hoogtij en het borduren wordt populair. De schellekoorden worden voorzien van kunstig geborduurde stroken. Soms worden daar ook nog kralen op aangebracht, zoals op het schellekoord wat in het museum hangt.

Bij de intrede van de electriciteit, aan het begin van de vorige eeuw, verdwijnt het schellekoord weer uit de huiskamers. Maar omstreeks 1950 komt Clara Waever uit Kopenhagen met een nieuwe vorm schellekoord, dat opnieuw de huiskamers verovert. Dat is veel korter geworden, en soms breder, en het heeft geen wezenlijke functie meer. Van dit type schellekoord laat ik vast ook nog wel een foto zien, nu eerst deze antieke.

2 gedachten over “Korte geschiedenis van het schellekoord”

  1. Hallo Margriet ,eerst compliment van mij voor je leerzame blog geweldig nu ook over schellekoorden die ik ook spaar en ik heb een lange smalle van 1 m 87 en 10 cm breed Ik had foto gemaakt een stukje er van kon geen andere foto maken was te lang?Als het mij lukt zal ik die naar jou eens opsturen kun je kijken en vind je vast leuk achter kant een soort vlies?alles met de hand gemaakt hele fijne bloem achtig geborduurd.
    o Margriet fijn als je binnenkort voor mij kijkt naar hele kleine kerst borduurwerkje voor deze keer Kerstballen Mijn 2 Torsos zijn af grote 2017 klein 2018 van de week staan op mijn facebook Hartelijke groetjes sija van Riel Zwaag

  2. Janna Hilbrink

    Wij hebben twee schellekoorden in onze verzameling hier in het Dutch Australian Heritage Centre in Melbourne (je kunt ons op internet vinden) en ik ben erg blij jouw korte geschiedenis tegengekomen te zijn. Op het ogenblik ben ik nl een stukje aan het schrijven over souvenirs in onze verzameling, w.o twee schellekoorden met straatgezichten, meestal kerken, van verschillende plaatsen.
    Al die kruissteekjes! Het laat weer eens zien wat we te danken hebben aan het onvolprezen handwerken van vrouwen!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer lezen? Wellicht is dit interessant...

Scroll naar boven
Archief van de blogjes
Blogjes per week

De laatste 15 weken worden weergegeven

Blogjes per maand

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

Bedankt voor het bericht

Het bericht is succesvol verstuurd.

Bedankt hiervoor.