Met veel interesse bekeek ik de laatste aflevering van het populaire tv-programma Dwars door de Lage Landen. Na 900 kilometer te hebben gelopen van het noorden van Nederland via het diagonaalpad naar het uiterste zuidpuntje aan de kust van België, was nu de laatste etappe aan de beurt. Dit ging dwars door de Westhoek. En daar waren meerdere onderweg-ontmoetingen met mensen die goed wisten wat zich daar meer dan honderd jaar geleden heeft afgespeeld. De interviews met de mensen die daar wonen, maakten indruk.
Als er ergens een gebied is waar miljoenen nabestaanden met pijn terugdenken aan miljoenen geliefden, dan is het dáár wel: in die ‘Westhoek’. Velden met ‘puppies’ en honderden dodenakkers kom je overal tegen. Maar vooral: de mensen die daar nu nog wonen, lijden nog steeds onder de trauma’s over wat daar allemaal is gebeurd. In die verschrikkelijke Eerste Wereldoorlog.
Twee jaar geleden was ik daar voor het laatst, toen we onze dochter bezochten die daar een aantal jaren woonde en toen verhuisde naar een andere regio in België. In de verte op de foto hierboven zie je de toren van Ieper, de stad waar nog elke dag de last post wordt geblazen. De foto’s in dit blogje zijn allemaal van die laatste keer. Ik wilde nog een keer in m’n eentje naar zo’n begraafplaats fietsen. Om het onbevattelijke een heel klein beetje te bevatten.
In die laatste tv-aflevering zien we Arnout (die nu ook een bekende Nederlander is, want dit was een heel populair programma) ook nog wat plezier maken. Met de kabelbaan vanaf de Kemmelberg. Bier drinken in West-Vleteren. Het is leuk om op tv plekken te zien waar je zelf ook bent geweest. Het is zo’n mooi gebied.
Maar ook een geschonden gebied. Met de sporen van die oorlog altijd in de buurt. Een idiote en bizarre oorlog, waarvan iedereen hoopte dat het de laatste wereldoorlog zou zijn, maar dat was niet zo. De zijdegeborduurde kaarten in dit blogje tonen het verlangen dat de vlaggen van de strijdende landen in vrede naast elkaar zouden kunnen wapperen.
Ha! Eindelijk aankomst in “De Panne“! De zee en de hoge lucht waar je alles wil vergeten, waar je alle sporen van verschrikkingen zou willen wegspoelen. De filmers schreven een dikke Merci in het zand, voor iedereen die zijn verhaal voor de camera had willen vertellen. Een ‘dikke Merci’, ook voor al die miljoenen? …. maar dat kan niet. Maar je vòelt het wel….
Dáár…..
1 gedachte over “N.a.v. laatste aflevering Dwars door de Lage Landen”
Drie jaar terug waren dochter en ik ook in Ieper en omgeving. De hele tijd speelde in mijn hoofd de uitdrukking van Armando: “schuldig landschap”. Het lukte me niet het anders te zien, zeker niet na het zien van de indrukwekkende beelden van Käthe Kollwitz (die immers haar eigen zoon verloor) op de grote Duitse begraafplaats en de ontelbare grafstenen op de andere begraafplaatsen.