Merklappatroon van Stichting Goed Handwerk

Na die eeuwen van verfijning in merk- en stoplappen, kwam er daarna een periode van versimpeling, bijvoorbeeld in de rode schoollapjes die lang niet meer zo schitterend waren als de merklappen die daarvóór werden gemaakt (hoewel dat ook vaak het werk was van de rijkere meisjes die betere materialen konden krijgen). En er kwam een periode van bijna-verdwijning, o.a. toen er vanaf ongeveer 1963 niet meer op alle scholen een merklapje hoefde te worden gemaakt. Toen brak de periode aan van het vrijwillige handwerk, en daar zijn vele initiatieven en ontwikkelingen in geweest. Deels door commerciële uitgeverijen en deels door stichtingen en verenigingen die graag wilden bijdragen aan het behoud van mooi handwerk.

Een bekend voorbeeld van een vroeg initiatief van een handwerkvereniging is de uitgave Kruuskes van Mine Letterdoek.
Dit boekje met de rode voorkant was een uitgave van de Provinciale afdeling Groningen van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen. Uit het voorwoord hiervan: “Het plan begon te leven na een door leden bijeengebrachte tentoonstelling van oude letterdoeken. Velen wrden daar bekoord door de aardige interessante patroontjes die Groningse meisjes en vrouwen sinds de 17e eeuw op zelfgeweven linnen borduurden. Dit mooie maar vergankelijke werk van vroegere generaties moest toch bewaard blijven!” Het voorwoord verhaalt verder hoe een commissie werd samengesteld die de oude merklappatronen op tekening zette en daar een boekje van maakte. Over dit boekje heb ik al eens eerder geblogd.

En dan nu een voorbeeld van een vroeg initiatief van een Stichting, namelijk de Stichting Goed Handwerk. Deze stelde zich ten doel om na de oorlog het vroegere handwerk opnieuw in ere te herstellen en stimulansen te geven om weer te gaan handwerken. Daartoe werden patronen beschikbaar gesteld. Er was in die vroege jaren zestig nog niet zoveel en deze zwart-wit patronen voorzagen in een behoefte.

In onze ogen is zo’n merklap een beetje eenvoudig, maar je moet het zien in de context van die tijd. Er was al een tijdlang niet veel meer uitgegeven, en deze patronen droegen bij aan de nieuwe impuls. “Eerst maar eens die oude merklapmotieven in ere herstellen!” hebben ze misschien gedacht.