Na-oorlogs merklapje

Vorige week werd voor de 76e keer de bevrijding van ons land herdacht, nadat 5 jaar lang de oorlog land en levens had verwoest. Na de 5-mei-herdenkingen is de oorlog meestal vrij snel geen onderwerp meer in de media. Maar ik vind het ook nog wel interessant om iets meer te weten over hoe het dan verder ging. Hoe het land weer werd opgebouwd. Hoe mensen de tragedies verwerkten en probeerden het leven weer op te pakken. Daar is natuurlijk ook veel over bekend, er zijn boeken vol over geschreven, en veel verhalen zijn verteld.

En toen had ik ineens zelf iets in handen wat iets illustreert van die vele verhalen over herstel en opbouw. Een merklapje wat een meisje in 1946 maakte op haar school. Ik weet niet wie ze was, maar ik stel me voor dat ze blij was dat ze weer naar school kon. Het leven ging weer gewoon worden. Het onderwijs werd hervat. Iedereen werkte hard om dat allemaal mogelijk te maken. Zo is zo’n merklapje uit dat eerste na-de-oorlog-jaar een tastbaar bewijs van hoe iedereen weer aan het werk ging.

Om aan het werk te kunnen gaan, moesten de herinneringen aan de oorlog maar worden weggestopt. Opgeborgen. Je kunt niet rouwen en werken tegelijk. Je kunt niet blijven stilstaan bij het verleden, als het heden zoveel inzet vraagt. De verzetskranten, die in de oorlog zò belangrijk waren geweest, werden in een doosje gedaan. Die kranten, die tijdens die bange jaren hoop gaven omdat ze nieuws verspreidden over de opmars van de bevrijders, die waren nu niet meer nodig. De bevrijders wàren gekomen! En ze waren nu weer naar huis. Sommigen konden het niet over hun hart verkrijgen om die kranten nu maar weg te doen. Ze werden bewaard.

De jaren verstreken. De kinderen gingen weer naar school. Iedereen ging aan het werk. Het land werd ‘opgebouwd’.  Vrouwen kregen kinderen en die kinderen werden groot. Ieder jaar werd de bevrijding herdacht.
De jaren werden decennia. Al die jaren lagen de verzetskranten diep weggestopt in het doosje. Tot ze er eindelijk uitkwamen, toen 74 jaar na de oorlog het ouderlijk huis werd opgeruimd. Ik weet niet eens of de kranten van de familie van mijn moeder of van de familie van mijn vader waren.
Ik weet wèl dat mijn moeder direct na de oorlog als onderwijzeres aan de slag ging. Ik ben trots op haar. Ze was één van de velen die hielpen om het land ‘op te bouwen’.