Nederlands borduurwerk uit de zeventiende eeuw

Professioneel borduren was vroeger een ambacht dat vrijwel uitsluitend door mannen werd beoefend. Zij waren verenigd in eigen gilden, of vonden aansluiting bij het kunstenaars-gilde. Daarmee was het ook een beschermd ambacht, en de borduurwerkers genoten aanzien. Het borduurwerk was in de zeventiende eeuw een belangrijk statussymbool, zelfs nog meer dan kant. Het werd toegepast op kleding en accessoires (ook schoenen), en in interieurs van woonhuizen en openbare gebouwen. Daarbij is te denken aan bedbehangsels, kleden, stoelbekledingen, haardschermen, kussens, buidels, tassen, en zelfs wandbehang. Het borduurwerk was duur, vanwege de gebruikte materialen zoals gouddraad en parels, en ook vanwege het arbeidsintensieve werk.
Verder waren ook de overheid en de Roomskatholieke kerk opdrachtgevers voor borduurwerken. Geborduurde wapens van de stad werden op kussens, stoelen en vlaggen aangebracht, terwijl de kerk vooral liturgische kleding en andere voorwerpen van textiel van borduurwerk liet voorzien.

Het borduren gebeurde meestal volgens patronen naar voorbeelden van tekeningen en prenten. Met houtskool of krijt werd de tekening overgebracht op de stof. Er werd natuurlijk niet alleen geborduurd volgens bestaande patronen: de borduurwerker ontwierp ze ook zelf. Hij toonde daarbij zijn creativiteit, maar het was niet gebruikelijk om z’n handtekening achter te laten.

In 1987 was er een tentoonstelling van 17e eeuwse borduurwerken, en verscheen ook het boek  …op de Raempte of mette Brodse…., een studie naar Nederlands borduurwerk uit de zeventiende eeuw. De titel van dit boek komt uit één van de gilderegels: niemand mocht zich vervorderen met het borduurraam (raempte) of met de houten klos waarom de goud of zilverdraad was gewikkeld (de brodse), als niet het gildegeld was voldaan. Het boek (wat ik nu ook in m’n shop plaats) is een interessante studie naar ruim veertig schitterende en zeldzame borduurwerken van Nederlandse ambachtslieden.

De bovenste foto van een haardscherm is gemaakt op paleis het Loo (één dag voordat het museum voor lange tijd werd gesloten). En ik zocht nog een foto voor bij dit blogje, maar zò simpel is het niet om foto’s van 17e eeuwse borduurwerken in je archief te hebben. Dan maar een borduurwerk uit de 18e eeuw, ietsje later, maar het past er goed bij. Het is een rijk geborduurd babyjakje voor de latere Koning Willem I. In een korte tijdelijke tentoonstelling in een bibliotheek werd dit een keer tentoongesteld. Er is geborduurd op zijde en de bloemen zijn typerend voor de borduurkunst uit die tijd.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer lezen? Wellicht is dit interessant...

Scroll naar boven
Archief van de blogjes
Blogjes per week

De laatste 15 weken worden weergegeven

Blogjes per maand

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

Bedankt voor het bericht

Het bericht is succesvol verstuurd.

Bedankt hiervoor.