Veel oude stoplappen zijn gemaakt in 19e-eeuwse weeshuizen. Deze weeshuizen waren een belangrijke schakel in de Nederlandse maatschappij. Omdat veel mensen relatief jong stierven, waren er ook veel wezen. Kinderen die het vermogen van hun ouders hadden geërfd of met rijke verwanten, konden vaak wel bij hun familie terecht. Maar voor gewone of arme kinderen waren er weeshuizen. Bekend zijn de burgerweeshuizen, waar kinderen konden opgroeien tot volwaardige leden van de maatschappij, en daar hoorde ook een goede opvoeding bij. Bij die goede opvoeding hoorde ook het maken van merklappen en stoplappen. Kenners kunnen stoplappen onderscheiden die waarschijnlijk zijn gemaakt in zulke Burgerweeshuizen, want die hebben een aantal kenmerken die steeds terugkomen. Bijvoorbeeld dat ook de initialen van de regenten en regentessen werden geborduurd. Of van de handwerklerares, die daardoor in aanzien steeg.
Op 1 juni had ik zin om mijn ingelijste stoplap te laten zien, en gebruikte die als ‘bruggetje’ omdat die datum voelde als een overgangsdatum. Voor mij voelde dat zo omdat het m’n eerste blogje was op m’n vernieuwde website. Dat maakte dat ik zin had om met iets moois voor de dag te komen.
Het was ook een overgangsdatum omdat het mooie weer nu echt gekomen is: regen-mei is voorbij, zomers-juni is aangebroken! ’s Middags ging ik even in de tuin zitten met het nieuwe tijdschrift van vereniging Merkwaardig. En daarin trof ik een mooi artikel over de typisch Amsterdamse stoplappen. Hieraan ontleen ik bovenstaande informatie. Het artikel eindigt met de oproep aan mensen die zo’n stoplap hebben of er één weten, want de schrijfster Nelleke Ganzevoort zou die graag bestuderen. Daar ga ik natuurlijk op reageren!
Ik heb nog meer stoplappen. De twee met vouwen kocht ik enige jaren geleden op een veiling. Ik heb ze heel voorzichtig opgeborgen, maar die vouwen laat ik erin tot er een deskundige naar heeft gekeken. De ingelijste stoplap kocht ik op een antiekmarkt. Maar dat is allemaal niet interessant. Veel interessanter is om iets te weten te komen van de verdere herkomst. Dus als ik daar nog wat meer van weet, dan zal ik hier een echt mooie foto laten zien.
2 gedachten over “Stoplappen uit weeshuizen”
Inderdaad een mooi artikel in Merkwaardig. Ook ik heb een aantal stoplappen, maar helaas geen Amsterdamse.
Het blijft bijzonder om zo telkens wat meer te leren over het rijke handwerk-verleden. En die stoplappen zijn echt fascinerend! Leuk dat jij er ook een paar hebt.