Tentoonstelling middeleeuwse getijdenboeken in Brugge

In het Groeningemuseum in Brugge is recent een nieuwe tentoonstelling ingericht, met dertig getijdenboeken uit de middeleeuwen. Daar zitten juweeltjes bij, Vlaamse Topstukken, en ook wat beduimelde exemplaren die veel vertellen over de mensen die ze gebruikten. Gebedenboeken waren belangrijk in de middeleeuwen. Door het geregeld lezen van de Boetepsalmen of de Dodenoffice (eerste foto) kon men bijvoorbeeld de tijd in het Vagevuur met duizenden jaren verkorten. Dus dat was een geruststellende gedachte die motiveerde om zo’n boekje vaak te gebruiken.

Er waren ook Getijdenboeken met korte gebeden die inspeelden op de krachten van een bepaalde heilige. Verschillende beroepsgroepen hadden hun eigen heiligen, die vaak werden aangeroepen. De gebeden konden zich ook tot een voorwerp richten, bijvoorbeeld op het hart van Christus (tweede foto), of de zweetdoek met de afdruk van zijn gezicht.

De gebedenboeken waren opvallend klein (derde en vierde foto). Daardoor konden ze makkelijk worden meegenomen en kon er voortdurend gebeden worden.
En natuurlijk waren die prachtig geïllustreerde boeken ook statussymbolen, die de rijkdom van de bezitter toonden.

Voorstellingen van de Kruisiging of de Bewening waren bedoeld om de gelovigen onder te dompelen in het lijden en het offer van Christus en Maria. Dat laat het de pagina van het Getijdenboek van het Heilig Kruis op de onderste foto goed zien. Dit soort emotioneel geladen afbeeldingen hielpen om de harten en de geesten van de gelovigen te openen nog voordat ze begonnen te lezen.

Een indrukwekkende verzameling oude boeken is bijeengebracht in deze tentoonstelling! Het was heel mooi om dit te zien.