Tentoonstelling van Peredvizhniki

Het grootste gedeelte van de Russische bevolking is in de 19e eeuw arm en ongeletterd. Door de slechte leefomstandigheden is de kindersterfte groot. Gemiddeld sterven de mensen tien jaar eerder dan in West Europa. Veel kinderen verliezen hun ouders op jonge leeftijd en zijn gedoemd tot een leven als bedelaar. Veel kunstenaars trekken zich het lot van deze weeskinderen aan en proberen hen via hun schilderijen ‘zichtbaar’ te maken. Dit schilderij “Wees geworden” speelt zich af bij een vers graf, aan de rand van een dorpskerkhof. De jongen laat de uitzichtloze droefheid en angst voor de toekomst zien. De kinderen staat een leven in armoede te wachten.

De traditie van de valkenjacht was een oud ritueel binnen aristocratische kringen. Zeer gedetailleerd werden de paarden in volle galop weergegeven. De 19e eeuw was ook een culturele bloeiperiode van de Russische Gouden Eeuw.

Op een enorm formaat wordt de pracht en praal van het oude Rusland weergegeven. Hoe hebben ze dit immense schilderij in Drenthe gekregen? We stonden meerdere keren minutenlang voor dit schilderij te kijken. Een impressie van de ceremoniële kant van het leven. Mensen, die op elkaar gericht zijn. Laveloosheid aan de ene kant, mooie jonge vrouwen aan de andere kant. Wat gebeurt hier allemaal?

In dit blogje koos ik voor een weergave met schuine invalshoeken van enkele van de 72 schilderijen. Niet omdat het te druk was om er recht voor te staan, maar omdat ik niet vijf foto’s achter elkaar zo recht van voren wil tonen. En omdat ik iets van mijn eigen impressie wil weergeven. De tentoonstelling duurt nog tot april 2017 en is mijns inziens de moeite van de reis wel waard. “Russisch realisme” in Drenthe. Ik vond het heel indrukwekkend.

En dan hèt belangrijkste schilderij van de tentoonstelling. Het ikoon van het werk van deze kunstgroep: De Wolgaslepers van Ilya Repin.
Het werk is groot en zeer indrukwekkend. Het wordt de Nachtwacht van Moskou genoemd. Toen ik daar stond wist ik: dit vergeet ik nooit meer. De schilders uit deze groep wilden de moeilijke leefomstandigheden en het sociaal onrecht naar voren brengen. Dit schilderij is het ikoon van deze benadering en van deze tentoonstelling.