Van Palmpaas tot Pinksteren

De Pinksterdagen zijn eigenlijk het sluitstuk van de viering van een serie christelijke hoogtijdagen die met (palm)Pasen zijn begonnen. Of eigenlijk zijn die feestdagen met kerst al begonnen. Op elke gedenkdag stond een belangrijke gebeurtenis uit de heilsgeschiedenis centraal, maar in de loop der eeuwen kwam er ook allerlei folklore bij wat op zo’n feestdag dan voor invulling zorgde. En in de loop der eeuwen of decennia verdween er ook weer het één en ander aan folklore en daarom wordt het ook ‘folklore’ genoemd, omdat die gewoonten tijd- en plaatsgebonden zijn. We vinden het vaak wèl leuk om kennis te nemen van vroegere gebruiken op bepaalde feestdagen en daarom is zo’n boek met oude borduurwerkjes en liedjes rond de feestdagen ook interessant.

Het boek Van Palmpaas en Pinksterblom is ook nog eens interessant omdat het een oud boek uit 1930 is en terugkijkt op de periode dáár weer voor. Eens kijken wat Annie Oldenziel (een bekende handwerkschrijfster uit die tijd) schreef bij het hoofdstuk over Pinksteren:

“In enkele plaatsen in Overijssel bestaat nog het gebruik om op den tweede Pinksterdag een klein aardig meisje van het dorp met groen en bloemen op te sieren. Het kind wordt onder een groot short verborgen en zoo naar de buren geleid, die de Pinksterbruid zien mogen à raison van een cent of suikergoed.
In andere plaatsen wordt de versierde Pinksterblom op een stoel gezet en door eenige kinderen rondgedragen. Natuurlijk worden er bij deze optocht weer verschillende liedjes gezongen.

Maar ook één van de grootere meisjes kon tot Pinksterblom uitverkoren worden. Hiervoor werd altijd de schoone van het dorp aangezocht. Het was zoo’n groote eer, Pinksterblom te wezen, dat er nog jaren over gesproken werd. Haar huis werd met bloemtakken versierd en zij was de Koningin van het dorp voor dien eenen dag.”

Ik borduurde twee keer iets uit dit boek en nu is het een mooi moment om dit boek in m’n shop te plaatsen. Annie schrijft aan het eind van haar inleiding: “Door van deze bladzijden met de versjes iets te maken, blijven zij ook voor volgende generaties bewaard.” Tradities bewaren? Terug naar vroegere gebruiken zal nooit meer kunnen. En eigenlijk is dat ook niet zo erg, want folklore is ook maar gewoon iets wat mensen verzonnen hebben. Veel interessanter is om de oorspronkelijke betekenis van de feestdagen te achterhalen.