(Vroegere) aandacht voor merklappen in Openluchtmuseum

In het boek “Nederland in kruissteek” schrijft Henriette Beukers in 1980:
“Het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem heeft in de afgelopen jaren veel gedaan aan het ‘behoud van de merklap’. Door het hele land zijn tentoonstellingen georganiseerd waar de mensen uit die streek hun merklappen konden brengen. Behalve dat de merklappen tentoongesteld werden, werden ze ook gefotografeerd en beschreven. Op die manier heeft men zich en beeld kunnen vormen over de motieven, kleuren en materialen die in bepaalde streken en tijden gebruikt werden.”

An Moonen schrijft in het voorwoord van het boek Merklappen uit de Lage Landen van Joke Visser:
“In 1968 bezocht ik als student mevrouw A. Meulenbelt, conservator textiel en handwerken in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem. Door haar ingewijd, werd ik ter plekke verliefd op de merk- en stoplappen. Daar wilde ik mee gaan werken!…. In het Openluchtmuseum ontmoette ik Joke Visser. En ook bij haar herkende ik die vonk die overslaat als je bezig bent met het onderwerp merklappen.”

Expres heb ik in deze citaten de namen van bekende handwerkdeskundigen genoemd, die vanuit bevlogenheid veel hebben bijgedragen aan de kennis van en liefde voor oude merklappen. Zij waren verzamelaars en schreven boeken en zetten zich volledig in voor meer waardering voor ons textiel-erfgoed.

Maar het Openluchtmuseum zelf? De plek die tientallen jaren bekend heeft gestaan als de grote initiatiefnemer om dit belangrijke erfgoed te onderzoeken en de plek te geven die het toekomt?
Er is al jaren niets meer te vinden, als je als bezoeker van het museum graag eens wat oude stoplappen, merklappen of antieke quilts wilt zien. Alles is opgeborgen achter slot en grendel, en exposities zijn er al in geen tijden meer geweest. Zò goed destijds begonnen met die belangrijke studie over de handwerken op het eiland Marken, maar daarna heeft het museum nauwelijks meer belangrijke handwerk-uitgaven laten verschijnen. Terwijl de tijd daar nu toch echt wel naar is dat er weer eens een nieuw boek zou kunnen worden gemaakt.

We zullen het met de oude boeken moeten doen die destijds zijn verschenen (maar bij andere uitgevers), zoals het nog steeds belangrijke boek van mw. Meulenbelt: Merklapmotieven.

En een heel enkele keer kom ik nog eens iets tegen wat het Openluchtmuseum vroeger heeft uitgegeven: het patroon van de merklap die zij het meest onder de aandacht hebben gebracht, een merklap uit 1790. Dat patroon mag in m’n shop. Het was in die tijd vast een veel-gepromote merklap, want Beukers had er in haar boek ook een plaatje van afgedrukt. Nou beste museum-mensen: hebben jullie zin om nog eens iets nieuw-ouds te promoten?