De loteling
Een loteling was iemand die ingeloot was om het vaderland te dienen voor de militaire dienst ten behoeve van de Nationale Militie. Dit systeem was opgelegd in de Franse tijd, en functioneerde in Nederland bijna anderhalve eeuw lang.
In Staphorst is het de gewoonte geweest om de pet van de dienstplichtige loteling te versieren met bloemen en linten.
Deze informatie vond ik op internet en was nieuw voor me. Ik vond deze oude ansichtkaart en heb er heel lang naar gekeken. Zou ‘de loteling’ (vader van vier jonge kinderen) hier voor het eerst zijn ‘uitverkiezing tot het lot van dienstplichtig militair’ hier hebben gehoord? En zou hij deze tijding nèt aan zijn gezin hebben verteld? Of zou hij hier al op weg gaan, gevolg gevend aan zijn oproep, en afscheid nemen van zijn gezin?
Oude ansichtkaarten kunnen een bron van informatie over oude tradities zijn. En een aanleiding om er nog eens wat over uit te zoeken. Ik vond op internet ook wat modern-geformuleerde opmerkingen over ‘de vreemde gewoonten van vroeger’. Een opmerking die mij wat denigrerend overkwam, zoals dat deze vreemde uitdossing bedoeld zou zijn om de vijand af te schrikken. Dat vind ik wat flauw gezegd. Natuurlijk schrik je de vijand niet af met een bloemenpet. Maar als deze man zou zijn gesneuveld in de idiote loopgraven van de eerste wereldoorlog (niet ondenkbaar), en als hij een roemloze en anonieme begrafenis zou hebben gehad omdat méér in die tijd niet mogelijk was, dan denk ik dat zijn dorpsgenoten hem al bij vóórbaat met eer en waardering hebben gekroond. Eén van de velen, die op weg gingen om het vaderland te dienen en daarbij sneuvelden. Hoe kunnen wìj (de generatie die geen dienstplicht meer kent) nu zeggen dat ze vroeger ‘vreemde gewoontes’ hadden?
Nogmaals, ik vind het een prachtige kaart, deze kaart van de Loteling.
Overigens worden in Staphorst op drie woensdagen in augustus Staphorster dagen gehouden. Afgelopen woensdag was de eerste, er komen er nog twee. Mogelijk dat daar nog wat meer terug te vinden is over deze vroegere traditie van het versieren van de pet van de loteling.
Meer lezen? Wellicht is dit interessant...
4 gedachten over “De loteling”
Tja Margriet….
of is het toch INgeloot?
Uitgekozen d.m.v. het lot om in dienst te treden.
Het zijn maar woorden. Maar ik kon het toch niet laten om even iets te zeggen daarover.
Je verhaal deed me ook denken aan het boek de Loteling van Hendrik Conscience.
Daar is ook een film van gemaakt met Jan Decleir.
Uitgeloot, dan hoef je toch niet te dienen?
Kan me voorstellen dat dat een reden was om feest te vieren.
Hallo Margriet,
Staphorster dagen zijn op woensdag.
Donderdag is het Meppeldag.
Bedankt. Alle wijzigingen aangebracht.