Schatten uit het Rijks

In zes (kleinere) steden zijn tentoonstellingen geweest of nog gaande met ‘Schatten uit het Rijks’, die steeds een thema uit de reeks “Aarde, Water, Lucht en Vuur” belichtten. In Zutphen is nu de laatste tentoonstelling te zien, waar mijn man en ik vorige maand (in mijn computerloze periode) heengingen. Nu op de laatste dag van de Museumweek nog een verslag (in deze week kun je een MJK van een ander lenen en dan gratis toegang krijgen!)

Bij de inleiding tot deze tentoonstelling wordt benoemd dat elk thema gekoppeld is aan een vraag naar onze identiteit als land en volk en als individu. In Hete Vuren worden met schilderijen en voorwerpen drie vurige verhalen verteld over huiselijk vuur, ambachtelijk vuur en vernietigend vuur. De focus ligt op de sociale dimensie van de Nederlandse identiteit. Hebben we het nog wel gezellig met elkaar? Of vechten we elkaar de tent uit? Waar zit het vuur in onze samenleving?

Op mijn blog probeer ik me dan maar niet bezig te houden met die grote onderwerpen, en geef ik in drie keer twee foto’s weer wat mij trof in deze tentoonstelling, met werkelijk prachtige (geleende) schilderijen. En dat is: het accent op het huiselijke handwerk, wat in vroegere eeuwen zo’n belangrijke taak was voor meisjes en vrouwen. Als binnenkomer een schilderij van Jozef Israëls waarop een meisje aan het naaien is. De bovenste foto nam ik zò dat te zien is dat het hier in een klein en intiem museum hangt.

Het volgende schilderij heet “Een boerengezin in interieur’ en is geschilderd in 1817 door Cornelis Kruseman.

Indrukwekkend om te bedenken hoe voor elk kledingstuk het vlas of de wol eerst moest worden gesponnen door vaardige handen.

Tenslotte een boeiend schilderij van “De Kraamkamer’, toegeschreven aan Jan Steen en geschilderd omstreeks 1650. Ik had al een praatje gemaakt met de suppoost, die het wel leuk had gevonden dat ik gelijk bij het eerste schilderij zo aandachtig had gekeken naar dat naaiende meisje. Nu sprak ik hem nog even aan. “Hierop is misschien wel de oudste afbeelding van een speldenkussen te zien” zei ik.

Hij had het nog niet ontdekt maar wie weet is het wel zo! Dat zou toch leuk zijn? De veiligheidsspelden om luiers bijeen te houden waren in de 17e eeuw nog niet uitgevonden. Er werden gewone spelden gebruikt, en nog heel lang in de geschiedenis was het moeders taak om te kijken of er misschien een speld was losgeraakt, als de baby huilde.
Interessant wat je op oude schilderijen kunt ontdekken over de lange ontwikkeling van handwerk! Dat eerste schilderij vond ik het mooiste, daar zou je toch ècht even apart voor naar deze tentoonstelling willen gaan.