Boeken poppenkast en poppenspel

“Van het poppenspel kan gezegd worden, dat het tot de kunsten behoort, die het dichtst bij de psyche van het kind staan.” Dat is de eerste zin van het voorwoord in het Handboek voor de poppenspeler. Die stelling wordt ook nog verder uitgewerkt: “Zowel de primitieve bewegingen, als het onbeweeglijke masker van de pop dwingen de speler tot een zekere stylering, tot een veralgemening van zijn figuren. Jan Klaassen, Katrijn, de huisbaas, de agent, de koning: het zijn allen symbolen, vertegenwoordigers van bepaalde mensengroepen, geen persoonlijkheden.”

En dan vertelt de inleiding verder hoe poppenspelen al heel lang verweven zijn in de volkskunst, en dat er over de hele wereld gebruik is gemaakt van de mogelijkheid om poppen iets te laten zeggen wat je zelf niet hardop zou mogen zeggen. Ook werden poppenspelen ingezet bij rituele handelingen. Zo is het woord ‘marionet’ afgeleid van het gebruik om het kerst-verhaal jaarlijks na te spelen in de kerk. Maria vervult daarin in een belangrijke rol.

Tenslotte wordt nog uitgelegd hoe in de pedagogiek veel gebruik is gemaakt van poppespelen en telkens weer ontdekken de spelers hoe boeiend en effectief dat is. Het oudste boekje in deze collage van boeken die ik aan mijn shop toevoeg, is van 1932. En nieuwere boekjes heb ik eigenlijk niet. Het lijkt erop dat het poppespel niet meer zo in de belangstelling staat, behalve dan als negatieve verwijzing: “Allemaal poppekast!” Deze oude boekjes laten zien dat het vroeger een waardevol middel was om (subtiele) kritiek uit te oefenen, oude verhalen opnieuw tot leven te brengen, en karakters van kinderen te vormen via het voorspelen van goed en fout. En dan natuurlijk nog de mogelijkheid tot humor! Poppekast en poppespel zou best weer wat meer opnieuw in de belangstelling mogen komen! Daarom: Speel eens poppenkast! En die andere boekjes, zoals Het Maken en Vertoonen van een Poppenkast  en Laat de poppen leven

De laatste twee boeken uit deze collage betreffen boeken over poppen met betrekking tot de geschiedenis: Poppen van Oranje en Poppen en Mode.