Herkomst van de kitchener steek

In het Openluchtmuseum in Arnhem is een klein huisje, wat vroeger in Zandeweer heeft gestaan, aan de kust van de Waddenzee. Niet zo bekend is dat Nederlandse soldaten de hele Nederlandse kust moesten bewaken. Zij konden wel eten in hun legertenten, maar niet slapen en daarom werden ze ondergebracht in de huizen of huisjes in de buurt. Dit overgeplaatste huisje is een heel geschikte plek voor een presentatie over het breien voor soldaten. Aan het begin van dit jaar blogde ik ook over dit huisje, ook al was het toen dicht. Ik vond het interessant genoeg om met de informatie van de bordjes toch een blogje te schrijven, en dat kon ik aanvullen met een link die m’n dochter stuurde, en die nog steeds heel interessant is voor mensen die zich interesseren voor de geschiedenis van wartime knitting.

Nu was het huisje wèl te bezoeken en mocht ik van de museum-deskundige die daar zat te breien nog wat verdere informatie horen. Ze merkte dat ik geïnteresseerd was en ze vertelde wat over hoe belangrijk dat breien voor soldaten was. Dit kun je ook goed nalezen op de site Nederland gebreid waarop Evelien meer vertelt over de bivakmutsen, die ook heel belangrijk waren voor de mannen.

De vrijwilligster vertelde verder, en vroeg aan mij of ik de Kitchenersteek kende, die gebruikt wordt om sokken af te hechten. Jazeker, zei ik, die heb ik dit jaar geleerd want ik heb dit jaar ook voor het eerst sokken gebreid. Deze steek is nu heel populair geworden onder breisters, koppelde ik terug. “Weet je ook waar die naam vandaan komt?” Nee, dat wist ik niet, maar hoorde ik nu.

Er werd dus veel gebreid voor de soldaten, niet alleen in Nederland, maar ook in Engeland. Maar lang niet alle vrouwen wisten hoe ze het laatste stukje bij de tenen moesten afwerken. Men knoopte gewoon het einde van de sok met een draad dicht. Daardoor ontstond een dikke bobbel en die drukte steeds op de tenen van de soldaten. Zij konden soms dagenlang hun laarzen niet uitdoen en hun tenen raakten ontstoken.

De Britse generaal Kitchener raakte wanhopig door al die kapotte voeten van zijn soldaten. Hij vroeg aan zijn vrouw om een sok op te sturen die nìet was afgewerkt en dus niet was dicht getrokken. Vervolgens vond hij uit hoe die steken nu precies gevormd werden tijdens het breien. Hij vond de platte steek uit waardoor een mooie platte naad ontstond. De sok wordt dus dichtgemaasd, en de steek die daarvoor nodig is werd naar hem vernoemd.