Lezing over Swedish Embroidery

Met zo weinig mogelijk materiaal een oppervlak vullen: dat is het idee achter de Böttensöm, de Zweedse bodembedekkende steek. In een lezing op de ledendag van Merkwaardig leerden we hier nog veel meer over. De lezing werd gehouden door Dita Blom, specialist op het gebied van Scandinavish Textiel en bekend van haar Blomsterstuga. Zij vertelde aan de hand van foto’s over het Zweedse Hemslöjd, wat staat voor ‘handwerk, ambacht en huisvlijt. Hemslöjd is het met de hand vervaardigen van gebruiks- en siervoorwerpen, voor eigen gebruik of voor de verkoop. Elke regio en provincie in Zweden heeft daarin eigen accenten gelegd en daar leerden we nu wat over.

Blekingesöm: borduren op linnen stoffen, veel bloemmotieven. Veel bladranken aan de zijkanten.
Skarvsöm: een soort tussenvorm tussen borduren en patchwork. Restjes stof worden aan elkaar genaaid, met een reepje kleur ertussen.
Päsöm: grote bloemmotieven die bovenop de stof liggen.
Delsbosöm: Borduurwerk met ronde vormen; een enorme variatie van roosachtige bloemen
Järvösöm: Toefjes aan de takjes, ook spitsere vormen.

Er is een enorme verscheidenheid aan steken en het is leuk om er oog voor te krijgen hoe die steken en stijlen een beetje in elkaar zitten. De meeste steken worden gecombineerd met de Böttensöm, de decoratieve manier om een oppervlakte te bedekken. Er wordt een raster gemaakt door draden te spannen van het ene einde van het oppervlak naar het andere. Op de kruispunten worden in een afwijkende kleur versierende steekjes gemaakt. En dat is typisch iets wat borduursters graag ook eens willen uitproberen, en daarvoor zijn workshops ideaal. Na de ledendag liep ik met een andere bezoekster/borduurster terug naar het station en vertelden we elkaar welke workshops we wel eens hebben gevolgd. “Mijn laatste workshop was een hartje met Böttensöm, vertelde ik, alleen wist ik toen nog niet dat het zo heette.” Thuis blijk ik het zomaar nog te kunnen vinden, en legde ik het hartje op de foto. Het geeft wel een beeld van hoe zo’n raster eerst wordt gespannen en daarna versierd.

De pauze van de ontmoetingsdag gebruikte ik om visitekaartjes uit te delen, en als introduktie zei ik dan dat ik een groot aanbod tweedehands handwerkboeken heb. Dus wellicht dat er nu ook weer wat nieuwe mensen voor het eerst mijn blog aanklikken. Mijn blog-stijl is dat ik altijd m’n best doe om aan te sluiten met wat boeken die passen bij het onderwerp. En dat lukt ook nu met dit boek: Swedish Embroidery. Het werd al in 1953 uitgegeven en geeft net als de lezing een beeld van het typische Zweedse hemslöjd wat zòveel vreugde heeft gegeven in het decoreren van het leven. En het geeft inspiratie, net als èlk boek, elke lezing en elk museum-bezoek, omdat het altijd weer boeiend is om te zien hoe creativiteit/hemslöjd een onuitputtelijke bron is, die telkens weer opnieuw schoonheid en scheppingsvreugde geeft.

Hier plaatste ik recent al wat boeken over Bottensömmar in mijn shop.